(Kaugnay ng ‘Buwan ng Wika’ na ipinagdiriwang natin tuwing Agosto, ang tulaing inihalintulad ni Dr. Jose P. Rizal sa malansang isda ang taong di marunong magmahal kanyang sa sariling wika ang amin munang inilathala sa dalawang bersyon para sa inyong malugod na pagbabasa).
RIZAL ang nagsabing ang hindi magmahal
sa sariling wika
o ng nakagisnang mula sa magulang
na manang Salita,
Yan ay maliwanag na katotohanang
di dapat mawala,
sa isip at muni nating mamamayan
na may pagkalinga.
Subalit ngayong sa ating kabataan
higit ang banyaga,
na nakatitik na sa kaibuturan
ng kanilang dila,
puso, pagkatao at damdaming tunay,
maibalik pa kaya
yan sa dating anyo at pagkadalisay?
O ang lahat tanda
ng di maikakailang matapos maparam
ang wikang Kastila,
rambol ang umiral at ang nangibabaw
na Wikang Pambansa,
English at di atin – na ayon kay Rizal
ay masahol pa nga
sila sa bininyag niyang higit pa r’yan
sa ‘Malansang Isda’?
King Amanung Capampangan
RIZAL ing sinabing ing alang pakamal
king sariling Sabi
o ing karing matua tamung penibatan
amana kareti,
mayayakit ken ing maslag a katutuan
magdatila iti
karing pusu’t diwa ring kalalawigang
Lilingap kaniti;
Pero ngening ding kekatang kayanakan
ing e tamu bandi
yang mas midalamat asna king kalalam
karing dila reti,
pusu, pangatau at tune panamdam
mibalik pa iti
King pangadalise, adle na at leguan?
O tanda king iti
ning e makalingad at apasubalian
kaibat nang Felipe,
mengibabo’ing rambol a keta miniral
a Pambansang Sabi,
kang Sam, e kekata’ – nu agpang kang Rizal
Migit la pa reti
Karing bininyag na a ‘Malansang Asan’!
INYA uli niti
Mal dili kanakung lupang Capampangan,
Sesen te’ng parati,
Pakipantuk tamung dila king larangan
Ning badbaran Sabi,
Ing pagnasan tamung miuman palabungan
Ayanti mo ngeni,
King mialiwang adle ning kulturang menan!
