KING PAKAMALAN tamung arsobispo, king kaluguran tamung gobernador, kareng mumugit king pamangubyernu keti Kapampangan, kareng kekatamung kaparian at religious sisters, kaluguran a kabalen.
Anyang awsan na ku napun Koyang Louie Rivera at sebiyanan nang magsalita kening kekatamung pamikatagun ngeni, mika-information overload ku pu.
Lipang-lipang ku pa diwa uling kadugpa-dugpa ku pa mu king NAIA, lalu pa iting misubi king biglang dalusung ding pamanalala king milabas, karing mengapalyari king biye ku, king biye da ring aliwa pang tau a makaugne kang Apu Ceto.
Aganaka ke itang metung nang pastoral visit king San Francisco, California, nung nukarin pibekut-bekut ne ing bayat ning lungkut at kasakitan pauli ding pamagkulang, anti murin ding kalabisan king dane da ring kaparian.
Aku kayang mengamanu, “Among, e mu na paka-panamdaman yan. Isipan mu na mu, nung aku ing meyaring pari, makananu kaya igit kabayat ing kekang daralanan ngeni?”
Mipakaili nya mu y Among.
Eya pu biru ita. Tutu pung mitunggian kung prodigal son nang Apu Ceto. Busten yung iyapse ke kekayu ining makuyad a kuwentu king biye ku.
Kadwa ku pa mung banwa king seminaryu anyang melulung ku king kaisipang rebolusyunaryu, king ideolohiyang komunismu.
Imbes bibliya, missal, rosaryo o libru ding santo, pinili kong kayantabe ding Communist Manifesto at Das Kapital nang Karl Marx, ding obra nang Lenin, at pekamalan ke ing malating malutung libru nang Mao Tse-tung.
King panga-humaling ku king ideolohiyang sasabiyan dang e kikilala king Apung Guinu, e ya bitasang mimuwa y Apu Ceto kanaku, a kanita kekami yang spiritual director.
E na ku man pepatuknang mamasa karing obrang e maka-Diyos, at sasabyan da pa ring dakal a gawa ning demonyu.
Ing sinabi na kanaku, mamasa ku naman dapat karing kasalungat a kaisipan para maging pante ing pamaglawe ku, lumawak ing kebaluan ku, at lumalam ing pamanintindi ku kareng bage-bage king biye ning tau.
Atatandanan ku pa, bugso ning kapalaluan ning kayanakan, ing kalabisan a dala ning bayung kebaluan, hinamun keng debate y Apu Ceto: a alang Diyos, ing Diyos bunga niya mu ning kaisipan ning tau.
Mayap namu, e na ku petasan Among.
Metung yang sibul ning kabanalan y Apu Ceto.
Anyang fourth year naku iya na ing rector ning seminaryu. Madalas kapus o kulang ing kekaming pamangan pauli ning kakulangan na rin king pondu.
King pamangailangang materyal, metung ya mu ing pakibat nang Apu Ceto: Iti ing pamamaralan ispirituwal.
Atin ke pu kanitang inaus a “milagro nang Apu Ceto.” King libutad ning pamangailangan, nung makatapilan mi yang ikit y Apu Ceto makasiklod king arap ning santisimo sacramento, makanyan mu naman ing bilang ning pamandatang ning saku-sakung abyas, kaun-kaung de lata, banyerang asan at kilu-kilong karne nung nuka-nukarin menibatan at e mi bitasang asahan..
Ing klase ku – 1971, ing mibansagan mumuna’t peka-radikal diling meyari king high school ning Mother of Good Counsel. Ikami ing pepausu king sit-out, pamamakbung Molotov ampon pillbox, at memamamag-boycott.
Anya inyang graduation mi, binoykot na kami naman ning Obispo Emilio Cinense. Bukud-tangi kami kanitang graduates a e na detangan ning obispu. Bunga ne nita siguru ning pepaluwal ming mumunang salita a imbes siklud kami king obispu kakwa ra ding diploma mi, itas mi la pa ding makasakmal ming palad.
Ing kinatawan king obispu king kayang luklukan, y Apu Ceto. Kaya, daig mi la pa ding maamung kordero a tinuklip tud king kayang arapan, minuma king kayang gamat, andiyan pang mahigpit ing pamanutol na kaniti.
(Ita pu siguru ing mumunang signus o pahiwatig ning pamag-obispo nang Apu Ceto.)
Makaniti ya pu kaulaga at kakamal y Apu Ceto e mu king klasi mi nune kareng anggang linub king seminaryu.
Kanaku, higit ing kalam a mipagkalub, kapamilatan nang Apu Ceto.
Maka-probation period ku pa king San Jose Seminary inyang lungub ku king kanita Assumption College keti San Fernando.
Kadeklara ning Martial Law, metung ku karing panintunan da ring militar pauli ning panga-aktibista ku.
Blacklisted ku king iskuwela. E ku makapagbalik king pamagaral anggang e ku manikwang military clearance. E na ku man makapuntang akung dili king konstabularya uling kulung da na ku mu kabud kayakit da kanaku.
Ninu ing meging santungan ku nune kabud mu y Apu Ceto.
Tikyan na ku king PC command. Kabang interrogate daku at sinyang king awsan dang “romansa militar,” (sagap, tumbuk, dugdug, ngud-ngud) migparalampu ya y Apu Ceto king kanita provincial commander a y Colonel Isidoro de Guzman, a inyang 1980s mibansagan bilang “Berdugo ning Escalante Massacre.”
Ing sukdulan ning pamanyaup na kakung Among, pinirman ne itang custody document ku nung nukarin metung karing kasunduan ing nung sakaling makiyabe kung pasibayu king rebolusyunaryung kilusan, e dana ku panintunan ding militar nune, dakpan da nya mu y Apu Ceto at ikulung bilang panalili kanaku.
Kaluwal mi king provincial command, ala ni metung a salitang pamanisi o pamangonsiyensiya kanaku ing miyapse ibat kang Apu Ceto.
Ing inyad na kanaku, abayan keng mangadi saguli king pisamban.
Ketang madalumdum nang suluk ning katedral kabang tahimik yang makasiklaud y Apu Ceto, alang patna ing tulu ning luwa ku, ramdam ing dalise nang lugud ning metung a ibpa king lapastangan nang anak.
Ketang penandit a ita, karin ke asumpungan, anti mo y Pablo, ing kakung Damasko, ing pamag-balik ku king gilutan kung kasalpantayanan.
Y Apu Ceto metung yang matulid a dalan papunta king kabanalan. King salitang Ingles: Apu Ceto imbues his grace in those whose lives he touches.
Laus tibi Domine. Kang Apu Ceto pigkaluban neng kalam ning Mayupaya ing balayan Kapampangan. Mipuri ya ing Ginu kapilan man.
Dacal pung salamat. Bengi ning Diyos pu kekatamu ngan.
(Testimonya ning sinulat ketang piging-parangal ning Lalawigan ning Pampanga kang Arsobispo Paciano B. Aniceto, D.D. anyang Disyembre 9, bilang parte na ning pamagmasusi king Aldo ning Kapampangan)
